کره کاکائو بیبو نوعی کره کاکائو خالص است که از نظر ترکیب چربی، ساختار تریگلیسریدی و ویژگیهای فیزیکی، مشابه کره کاکائو معمولی باقی میماند، اما از نظر حسی، بهدلیل کاهش ترکیبات فرّار مؤثر، شدت بوی حسشده آن کمتر است.
این نوع کره کاکائو که با عنوان کره کاکائو بوگیریشده یا دئودورایز نیز شناخته میشود، از نظر ترکیب چربی و رفتار حرارتی تفاوت معناداری با کره کاکائو معمولی ندارد، اما به دلیل کاهش ترکیبات فرّار، شدت بوی ادراکشده آن کمتر است. همین ویژگی باعث میشود این نوع کره کاکائو در فرمولاسیونهایی که رایحه کاکائو نباید غالب باشد، کاربرد بیشتری داشته باشد.
در نخستین مرحله از فرآوری کاکائو، دانهها باید از ناخالصیها پاکسازی شوند. از آنجا که فرآیند خشککردن مستقیما و اغلب روی زمین انجام میشود، دانههای کاکائو ممکن است حاوی موادی مانند شن، سنگریزه، قطعات فلزی، برگهای خشک و سایر ذرات خارجی باشند.
این ناخالصیها پیش از ورود به مراحل بعدی باید بهطور کامل حذف شوند تا از آسیب به تجهیزات و کاهش کیفیت محصول نهایی جلوگیری شود.
پس از فرآیند تخمیر و خشککردن، دانهها تحت فرآیند بو دادن قرار میگیرند. پس از فرآیند تخمیر و خشککردن، دانهها تحت فرآیند بو دادن قرار میگیرند. این مرحله باعث آزاد شدن طعمهای خاص دانههای کاکائو میشود و ترکیبات شیمیایی جدیدی که به عطر و طعم نهایی کمک میکنند، ایجاد میشود. دمای بو دادن و مدت زمان آن باید بهدقت کنترل شود؛ زیرا بو دادن بیش از حد میتواند طعم تلخ و ناخواستهای به کاکائو بدهد، در حالی که بو دادن ناکافی باعث عدم توسعه کامل طعم و عطر میشود.
استرلیزاسیون دانه کاکائو فرآیندی است که طی آن دانهها تحت شرایط کنترلشده دما و زمان، بهصورت بچ یا پیوسته و با استفاده از حرارت خشک، مرطوب یا بخار قرار میگیرند. هدف اصلی این عملیات، کاهش قابلتوجه بار میکروبی و حذف میکروارگانیسمهای بالقوه بیماریزا است که ممکن است در مراحل برداشت، تخمیر، خشککردن یا حملونقل وارد دانه شده باشند. این فرآیند معمولاً قبل از برشتهسازی انجام میشود تا میکروارگانیسمها پیش از حرارت بالای برشتهسازی کنترل شوند، ولی میتواند پس از برشتهسازی نیز کاربرد داشته باشد. رعایت شرایط مناسب استرلیزاسیون، بار میکروبی دانههای کاکائو را به سطحی ایمن و قابلقبول از نظر استانداردهای صنعتی کاهش میدهد.
پس از فرآیند بو دادن، دانهها باید از پوستههای سخت خود جدا شوند. این مرحله از طریق (Winnowing) صورت میگیرد که در آن پوستههای بیرونی دانهها از بخش داخلی یا نیبز (Nibs) جدا میشود. نیبزها بخش داخلی دانههای کاکائو هستند که شامل کره کاکائو و جامدات کاکائو میباشند و اساس تولید مس کاکائو را تشکیل میدهند.
نیبزها به آسیابها وارد میشوند ، سپس کره کاکائو جدا شده و با جامدات کاکائو ترکیب می شود این فرآیند موجب تولید مس کاکائو میشود که به صورت یک خمیر مایع غلیظ و تیره رنگ در میآید. در این مرحله، کره کاکائو و جامدات کاکائو بهطور یکپارچه ترکیب شده و به مس کاکائو تبدیل میشوند که در نهایت به شکلات تبدیل میشود. برای آسیاب کردن نیبزها از دستگاههای مختلفی استفاده میشود. انتخاب نوع دستگاه آسیاب بستگی به ویژگیهایی نظیر اندازه ذرات، میزان چربی آزاد شده و نوع شکلات نهایی دارد. این فرآیند تأثیر زیادی بر غلظت و بافت نهایی مس کاکائو دارد.
مس کاکائو وارد پرس هیدرولیک شده و تحت فشار بالا (۴۰۰ تا ۵۰۰ بار) قرار میگیرد. این فرآیند باعث جداسازی کره کاکائو (فاز چرب) از کیک کاکائو (فاز جامد) میشود.
کره کاکائو استخراجشده یک چربی طبیعی و خالص است که نقش مهمی در بافت، طعم و ظاهر نهایی شکلات دارد. کیک کاکائو باقیمانده نیز به صورت جامد بوده و اغلب برای تولید پودر کاکائو آسیاب میشود.سپس، برای حذف ناخالصیها و ترکیبات نامطلوب، کره کاکائو وارد مراحل مختلفی از پالایش و بوگیری میشود. این فرایندها باعث افزایش کیفیت، خلوص و طعم ملایمتر کره کاکائو میشوند
در نخستین مرحله از فرآوری کاکائو، دانهها باید از ناخالصیها پاکسازی شوند. از آنجا که فرآیند خشککردن مستقیما و اغلب روی زمین انجام میشود، دانههای کاکائو ممکن است حاوی موادی مانند شن، سنگریزه، قطعات فلزی، برگهای خشک و سایر ذرات خارجی باشند. این ناخالصیها پیش از ورود به مراحل بعدی باید بهطور کامل حذف شوند تا از آسیب به تجهیزات و کاهش کیفیت محصول نهایی جلوگیری شود
پس از فرآیند تخمیر و خشککردن، دانهها تحت فرآیند بو دادن قرار میگیرند. این مرحله باعث آزاد شدن طعمهای خاص دانههای کاکائو میشود و ترکیبات شیمیایی جدیدی که به عطر و طعم نهایی کمک میکنند، ایجاد میشود. دمای بو دادن و مدت زمان آن باید بهدقت کنترل شود؛ زیرا بو دادن بیش از حد میتواند طعم تلخ و ناخواستهای به کاکائو بدهد، در حالی که بو دادن ناکافی باعث عدم توسعه طعم و عطر میشود
استرلیزاسیون دانه کاکائو فرآیندی است که طی آن دانهها تحت شرایط کنترلشده دما و زمان، بهصورت بچ یا پیوسته و با استفاده از حرارت خشک، مرطوب یا بخار قرار میگیرند. هدف اصلی این عملیات، کاهش قابلتوجه بار میکروبی و حذف میکروارگانیسمهای بالقوه بیماریزا است که ممکن است در مراحل برداشت، تخمیر، خشککردن یا حملونقل وارد دانه شده باشند. این فرآیند معمولاً قبل از برشتهسازی انجام میشود تا میکروارگانیسمها پیش از حرارت بالای برشتهسازی کنترل شوند، ولی میتواند پس از برشتهسازی نیز کاربرد داشته باشد. رعایت شرایط مناسب استرلیزاسیون، بار میکروبی دانههای کاکائو را به سطحی ایمن و قابلقبول از نظر استانداردهای صنعتی کاهش میدهد.
پس از فرآیند بو دادن، دانهها باید از پوستههای سخت خود جدا شوند. این مرحله از طریق (Winnowing) صورت میگیرد که در آن پوستههای بیرونی دانهها از بخش داخلی یا نیبز (Nibs) جدا میشود. نیبزها بخش داخلی دانههای کاکائو هستند که شامل کره کاکائو و جامدات کاکائو میباشند و اساس تولید مس کاکائو را تشکیل میدهند
نیبزها به آسیابها وارد میشوند ، سپس کره کاکائو جدا شده و با جامدات کاکائو ترکیب می شود این فرآیند موجب تولید مس کاکائو میشود که به صورت یک خمیر مایع غلیظ و تیره رنگ در میآید. در این مرحله، کره کاکائو و جامدات کاکائو بهطور یکپارچه ترکیب شده و به مس کاکائو تبدیل میشوند که در نهایت به شکلات تبدیل میشود. برای آسیاب کردن نیبزها از دستگاههای مختلفی استفاده میشود. انتخاب نوع دستگاه آسیاب بستگی به ویژگیهایی نظیر اندازه ذرات، میزان چربی آزاد شده و نوع شکلات نهایی دارد. این فرآیند تأثیر زیادی بر غلظت و بافت نهایی مس کاکائو دارد
مس کاکائو وارد پرس هیدرولیک شده و تحت فشار بالا (۴۰۰ تا ۵۰۰ بار) قرار میگیرد. این فرآیند باعث جداسازی کره کاکائو (فاز چرب) از کیک کاکائو (فاز جامد) میشود.
کره کاکائو استخراجشده یک چربی طبیعی و خالص است که نقش مهمی در بافت، طعم و ظاهر نهایی شکلات دارد. کیک کاکائو باقیمانده نیز به صورت جامد بوده و اغلب برای تولید پودر کاکائو آسیاب میشود.سپس، برای حذف ناخالصیها و ترکیبات نامطلوب، کره کاکائو وارد مراحل مختلفی از پالایش و بوگیری میشود. این فرایندها باعث افزایش کیفیت، خلوص و طعم ملایمتر کره کاکائو میشوند
در بویگیری کره کاکائو، تمرکز بر تفکیک عملکردی میان اجزای فرار و ماتریس چربی است؛ بهگونهای که مدیریت بوی بدون دستکاری ماهیت لیپیدی ممکن میشود.
در این فرآیند، سهم ترکیبات فرار کاهش مییابد، در حالی که ساختار اصلی تریگلیسیریدهای کره کاکائو و آرایش غالب چربی حفظ میشود. بنابراین اثر بویگیری محدود به بخش فرار است و ساختار لیپیدی اصلاح نمیشود.
با کنترل صحیح، بویگیری بدون ایجاد تغییر معنادار در پروفایل لیپیدی، ترکیب تریگلیسیرید یا رفتار حرارتی کره کاکائو انجام میشود. به همین دلیل، این فرآیند بهعنوان یک ابزار مدیریت کیفیت و سازگاری فرمولاسیون شناخته میشود، نه یک اصلاح شیمیایی.
پس از آنکه بوگیری بدون تغییر ماهیت چربی انجام میشود، اثر اصلی آن در محصول نهایی بهصورت بهبود ثبات و یکنواختی عملکرد کره کاکائو نمایان میشود. در کاربردهای صنعتی، عملکرد چربی بیش از آنکه به بو وابسته باشد، به رفتار فیزیکی و سازگاری آن در فرمولاسیون مرتبط است.
با کاهش ترکیبات فرّار ناخواسته، نوسانات حسی که میتوانند بر تعامل کره کاکائو با سایر اجزای فرمول اثر بگذارند محدود میشود. این موضوع باعث میشود عملکرد چربی در بافت، ذوبپذیری و پایداری محصول نهایی قابلپیشبینیتر و یکنواختتر باقی بماند؛ بهویژه در فرمولاسیونهایی که به تغییرات جزئی حساس هستند.
این ثبات عملکردی امکان تولید محصولاتی با کیفیت یکنواخت بین بچهای مختلف را فراهم میکند، بدون نیاز به تنظیم مداوم فرمول یا فرآیند. به همین دلیل، بوگیری نهتنها یک اقدام حسی، بلکه ابزاری برای کنترل عملکرد و سازگاری صنعتی در محصول نهایی محسوب میشود.
بوگیری کره کاکائو با هدف تغییر ماهیت چربی انجام نمیشود. این فرآیند برای کنترل ترکیبات فرّار و بهبود سازگاری کره کاکائو با نیازهای صنعتی بهکار میرود. کره کاکائو بهطور طبیعی حاوی مجموعهای از ترکیبات فرّار مرتبط با بو است که ترکیب و نسبت آنها میتواند تحتتأثیر شرایط پسازبرداشت، میزان اسیدهای چرب آزاد و فرآیندهای پیشفرآوری تغییر کند. این تغییرپذیری ممکن است به ناهمگنی در پروفایل بوی ادراکشده منجر شود، در حالی که پروفایل لیپیدی غالب ثابت باقی میماند.
در تولید صنعتی، وجود چنین نوسانی مطلوب نیست. بوگیری با کاهش سهم ترکیبات فرّار ناخواسته، کره کاکائو را به یک پایه چربی خنثی و قابلکنترلتر از نظر حسی تبدیل میکند. در بسیاری از فرمولاسیونها، کره کاکائو نقش حامل چربی را دارد و حضور ترکیبات فرّار میتواند با سایر اجزای فرمول تداخل ایجاد کند. بوگیری این تداخل را محدود میکند و امکان سازگاری بهتر فرمولاسیون را فراهم میسازد. از منظر صنعتی، این فرآیند به کاهش نوسان بین بچهای تولیدی کمک میکند و برای محصولاتی که نیازمند عملکرد و کیفیت پایدار هستند اهمیت دارد؛ بهویژه در شکلاتهای پرمیوم، محصولات آرایشی و فرمولاسیونهای دارویی.
در برخی محصولات شکلاتی و غذایی، کنترل طعم اهمیت بالایی دارد. در این موارد، کره کاکائو بیبو بهعنوان یک حامل چربی با حداقل مداخله حسی به کار میرود تا طعم نهایی محصول قابلکنترلتر باشد.
در فرمولاسیونهای آرایشی، وجود بوهای ناخواسته میتواند تجربه مصرف را تحتتأثیر قرار دهد. کره کاکائو بیبو به دلیل پروفایل حسی خنثی و رفتار فیزیکی پایدار، در کرمها، بالمها و محصولات مراقبتی کاربرد دارد.
کره کاکائو بیبو در صنایعی استفاده میشود که به یک پایه چربی خنثی، پایدار و سازگار با فرمولاسیونهای حساس نیاز دارند.
در برخی فرمولاسیونهای دارویی، چربی نقش حامل یا پایه فرمول را ایفا میکند. در این کاربردها، ثبات، سازگاری و عدم تداخل حسی اهمیت دارد؛ ویژگیهایی که کره کاکائو بیبو فراهم میکند.
بیش از یک قرن تخصص در تولید شکلات حرفهای؛ شریکی قابلاعتماد برای قنادان و برندهای پیشرو !
بهکارگیری واژه PURE در توصیف کره کاکائو به مفهوم Compositional Purity یا Cocoa Butter Purity بهکار میرود و به خلوص ترکیب لیپیدی اشاره دارد، نه به درجه فرآوری یا روش تصفیه.
در این معنا، محصول شامل ۱۰۰٪ کره کاکائو است و هیچگونه Cocoa Butter Equivalent (CBE)، Cocoa Butter Replacer (CBR) یا سایر چربیهای غیرکاکائویی در ترکیب لیپیدی آن وجود ندارد.
حضور لیپیدهایی که منشا کاکائویی ندارند حتی به مقدار کم، میتواند رفتار فیزیکی فاز چربی ( از جمله الگوی ذوب، انجماد و سازگاری آن در فرمولاسیون ) را تغییر دهد، بدون آنکه ماهیت کره کاکائو از نظر ظاهری لزوماً قابل تشخیص باشد.
بنابراین، استفاده از واژه PURE صرفاً بیانگر حفظ ترکیب لیپیدی کره کاکائو بدون اختلاط است و نباید با مفاهیمی مانند «تصفیهشده»، «فرآوریشده» یا «بهبودیافته» اشتباه گرفته شود.
واژه PRIME به یک ویژگی فرآیندی در استخراج کره کاکائو اشاره دارد، نه به یک دستهبندی شیمیایی یا تغییر در ماهیت چربی.
این اصطلاح معمولاً برای توصیف شرایطی بهکار میرود که در آن فشار و دما در مرحله استخراج با دقت بیشتری کنترل میشوند تا یکنواختی فاز چربی حفظ شود و نوسانات ناخواسته در ویژگیهای فیزیکی کاهش یابد.
کنترل بهتر شرایط استخراج میتواند به تولید کره کاکائویی منجر شود که رفتار عملکردی آن در بچهای مختلف تولید پایدارتر باشد، بدون آنکه ساختار طبیعی چربی یا ترکیب اصلی آن دچار تغییر شود.
این ویژگی در کاربردهایی حائز اهمیت است که ثبات عملکرد چربی در فرآیندهایی مانند ذوب، انجماد و برهمکنش با سایر اجزای فرمولاسیون، یک معیار کلیدی بهشمار میرود.
واژه PRESS به روش استخراج مکانیکی کره کاکائو اشاره دارد؛ روشی که در آن چربی از طریق اعمال فشار از مس کاکائو جدا میشود، بدون استفاده از حلالهای شیمیایی.
در این روش، جداسازی چربی صرفاً بر پایه نیروهای فیزیکی انجام میشود و همین موضوع کمک میکند فاز لیپیدی کره کاکائو بدون ورود ترکیبات ناخواسته باقی بماند. نتیجه این فرآیند، چربیای است که رفتار فیزیکی آن در مراحل بعدی فرآوری ثبات بیشتری نشان میدهد و سازگاری بهتری با فرآیندهای صنعتی دارد.
همانطور که پیش تر اشاره شد در مرحله بوگیری، بخشی از ترکیبات فرّار مسئول بو کاهش مییابد تا کره کاکائو به یک پروفایل حسی خنثیتر برسد. این فرآیند زمانی اهمیت پیدا میکند که بوی ناشی از این ترکیبات فرّار با طعم، رایحه یا ویژگیهای حسی محصول نهایی دچار تداخل شوند.
اگر بوگیری بهدرستی و بهصورت کنترلشده انجام شود، ترکیب اصلی چربی و رفتار حرارتی کره کاکائو عملاً حفظ میشود. در چنین شرایطی، بوگیری بیشتر بهعنوان ابزاری برای تنظیم ویژگیهای حسی و عملکردی عمل میکند، نه عاملی برای تغییر ماهیت کره کاکائو.
در توصیف برخی انواع کره کاکائو، گاهی با ترکیب اصطلاحاتی مانند PURE PRIME PRESS DEODORISED مواجه میشویم. این عبارت مجموعهای از مراحل تولید و ویژگیهای فنی را در بر میگیرد که به خلوص چربی، شیوه استخراج، شرایط فرآیند و وضعیت بوگیری کره کاکائو اشاره دارند. درک دقیق هر یک از این مراحل یا مؤلفهها کمک میکند تفاوت میان انواع کره کاکائو از نظر رفتار عملکردی، سازگاری با فرمولاسیون و کاربرد صنعتی روشنتر شود.
بررسی ساختار، عملکرد و جایگاه کره کاکائو در صنایع غذایی و شکلاتسازی !
کره کاکائو بیبو را میتوان نتیجهی تنظیم آگاهانه ویژگیهای حسی و عملکردی کره کاکائوی خالص دانست؛ جایی که ماهیت چربی و رفتار حرارتی حفظ میشود، اما با کاهش ترکیبات فرّار، امکان استفاده از آن در فرمولاسیونهایی فراهم میشود که کنترل بو، یکنواختی عملکرد و تکرارپذیری نتیجه اهمیت دارد. شناخت مفاهیمی مانند خلوص فاز چربی، کنترل شرایط استخراج، استخراج مکانیکی و بوگیری کنترلشده، به درک دقیقتر تفاوتهای عملکردی میان انواع کره کاکائو کمک میکند.
در همین چارچوب، کره کاکائو پرایمپرس خالص بوگیریشده (DF 200) برای کاربردهایی طراحی شده است که به پروفایل حسی خنثی، ثبات عملکرد و سازگاری بالا با فرمولاسیونهای صنعتی نیاز دارند و انتخاب آن میتواند فرآیند توسعه محصول را قابلپیشبینی و کنترلپذیرتر کند.