مس کاکائو

راهنمای مطالعه
مس کاکائو چیست؟
مس کاکائو یا خمیر کاکائو (Cocoa Mass) یکی از مواد اولیه و اصلی در صنعت شکلاتسازی است که از دانههای کاکائو به دست میآید. این ماده غلیظ و تیره رنگ، ترکیبی از کره کاکائو و ماده خشک کاکائو است و پایه بسیاری از محصولات کاکائویی به شمار میآید. مس کاکائو به دلیل حضور کره کاکائو در ترکیب خود، بافتی روان و غنی دارد.
بسته به محیط کشت و origin (منشأ) دانههای کاکائو، طعم و میزان کره کاکائو و جامدات موجود در مس کاکائو ممکن است متفاوت باشد. این تفاوتها میتوانند بر ویژگیهای نهایی مس کاکائو تأثیر بگذارد.
مس کاکائو و خواص سلامتی آن
مس کاکائو نه تنها به عنوان یک ماده اصلی در تولید شکلاتهای مختلف شناخته میشود، بلکه حاوی ترکیبات مغذی مفید برای سلامتی نیز است. این ترکیبات شامل پتاسیم، فسفر، مس، آهن، زینک و منیزیم میشوند. این مواد معدنی به تقویت خواص سلامتی شکلات کمک میکنند و میتوانند فواید متعددی برای بدن داشته باشند. به عنوان مثال:
- پتاسیم و منیزیم: تنظیم فشار خون
- آهن: بهبود عملکرد سیستم گردش خون و پیشگیری از کمخونی
- زینک و فسفر: تقویت سیستم ایمنی بدن و حفظ سلامت استخوانها
- مس: متابولیسم انرژی و سلامت پوست
نکته جالب این است که هرچه تلخی شکلات بیشتر باشد، یعنی نسبت مس کاکائو در محصول بیشتر باشد، این ترکیبات مغذی در شکلات نیز افزایش مییابد. چرا که مس کاکائو حاوی مقدار بیشتری از این مواد معدنی است.


تفاوت مس کاکائو با پودر کاکائو
اگرچه مس کاکائو و پودر کاکائو هر دو از دانههای کاکائو به دست میآیند، اما در ترکیب و کاربردهایشان تفاوتهای عمدهای دارند:
مس کاکائو: این ماده ترکیبی از کره کاکائو و ماده خشک کاکائو است که باعث به وجود آمدن بافت غنی و طعم تلخ در شکلاتها میشود. در تولید شکلاتهای تلخ و شیرین از مس کاکائو استفاده میشود.
پودر کاکائو: پودر کاکائو پس از فشردهسازی و پرس مس کاکائو به دست میآید. این فرایند باعث جداسازی کره کاکائو از مس کاکائو میشود و ماده باقیمانده به صورت پودر خشک درمیآید.
مس کاکائو چگونه تولید می شود؟
پس از اتمام مراحل اولیه فرآوری دانهها، نوبت به عملیاتهای بعدی میرسد که شامل بو دادن، بوجاری و آسیاب کردن دانهها برای تولید مس کاکائو است. این مراحل به شکلی طراحی شدهاند که بر طعم و خصوصیات فیزیکی نهایی مس کاکائو تأثیرگذار باشند.
برشته کاری (Roasting): پس از فرآیند تخمیر و خشککردن، دانهها تحت فرآیند بو دادن قرار میگیرند. این مرحله باعث آزاد شدن طعمهای خاص دانههای کاکائو میشود و ترکیبات شیمیایی جدیدی که به عطر و طعم نهایی کمک میکنند، ایجاد میشود. دمای بو دادن و مدت زمان آن باید بهدقت کنترل شود؛ زیرا بو دادن بیش از حد میتواند طعم تلخ و ناخواستهای به کاکائو بدهد، در حالی که بو دادن ناکافی باعث عدم توسعه طعم و عطر میشود.
بوجاری (Winnowing): پس از فرآیند بو دادن، دانهها باید از پوستههای سخت خود جدا شوند. این مرحله از طریق (Winnowing) صورت میگیرد که در آن پوستههای بیرونی دانهها از بخش داخلی یا نیبز (Nibs) جدا میشود. نیبزها بخش داخلی دانههای کاکائو هستند که شامل کره کاکائو و جامدات کاکائو میباشند و اساس تولید مس کاکائو را تشکیل میدهند.
آسیاب کردن (Grinding): در مرحله نهایی، نیبزها به آسیابها وارد میشوند ، سپس کره کاکائو جدا شده و با جامدات کاکائو ترکیب می شود این فرآیند موجب تولید مس کاکائو میشود که به صورت یک خمیر مایع غلیظ و تیره رنگ در میآید. در این مرحله، کره کاکائو و جامدات کاکائو بهطور یکپارچه ترکیب شده و به مس کاکائو تبدیل میشوند که در نهایت به شکلات تبدیل میشود. برای آسیاب کردن نیبزها از دستگاههای مختلفی استفاده میشود. انتخاب نوع دستگاه آسیاب بستگی به ویژگیهایی نظیر اندازه ذرات، میزان چربی آزاد شده و نوع شکلات نهایی دارد. این فرآیند تأثیر زیادی بر غلظت و بافت نهایی مس کاکائو دارد.
کاربردهای مس کاکائو
مس کاکائو در صنایع شکلات و نوشیدنیها به عنوان یک ماده اصلی با طعم غنی و خواص سلامتی فراوان مورد استفاده قرار میگیرد. دو کاربرد اصلی آن عبارتند از:
صنعت شکلاتسازی: مس کاکائو بهعنوان پایهای اصلی برای تولید انواع شکلاتهای تلخ و شیری کاربرد دارد. در این شکلاتها، نسبت بالای مس کاکائو به ایجاد طعمی قوی، پیچیده و تلختر کمک میکند که بهویژه برای طرفداران شکلاتهای لوکس مناسب است. درصد کاکائو در شکلاتها به ترکیب سه عنصر اصلی یعنی مس کاکائو (Cocoa Mass)، پودر کاکائو (Cocoa Powder) و کره کاکائو (Cocoa Butter) بستگی دارد. مس کاکائو که شامل کره و جامدات کاکائو است، پایه اصلی شکلات را تشکیل میدهد و هرچه درصد مس کاکائو بالاتر باشد، شکلات تلختر و غنیتر خواهد بود.
نوشیدنیهای کاکائویی: مس کاکائو در تولید نوشیدنیهای گرم کاکائویی هم استفاده میشود.

مس کاکائو یا خمیر کاکائو (Cocoa Mass) یکی از مواد اولیه و اصلی در صنعت شکلاتسازی است که از دانههای کاکائو به دست میآید. این ماده غلیظ و تیره رنگ، ترکیبی از کره کاکائو و ماده خشک کاکائو است و پایه بسیاری از محصولات کاکائویی به شمار میآید.
مس کاکائو ترکیبی از کره کاکائو و ماده خشک کاکائو است که طعم تلخ و بافت غنی به شکلات میدهد. در حالی که پودر کاکائو از فشردهسازی مس کاکائو به دست میآید و پس از جدا شدن کره کاکائو، به صورت پودر خشک درمیآید.
مس کاکائو در دو صنعت اصلی کاربرد دارد:
صنعت شکلاتسازی: به عنوان پایه شکلاتهای تلخ و شیری، که طعم قوی و تلخی ایجاد میکند. هرچه درصد مس کاکائو بیشتر باشد، شکلات تلختر و غنیتر خواهد بود.
نوشیدنیهای کاکائویی: در تهیه نوشیدنیهای گرم و کاکائویی بهکار میرود تا طعمی غنی و کاکائویی ایجاد کند.